Amaç
“80’den Sonra” Türkiye’de yaşanan toplumsal değişim/dönüşüm süreçleri farklı bilimsel disiplinlere referansla çeşitli kongre, konferans ve sempozyumlara konu olmuştur ve olmaya da devam edecek gibi görünmektedir. Zira 80’li yıllarda yaşadığımız kırılma ile ortaya çıkan tarihsel-toplumsal süreçler derinleşerek devam etmekte ve umut/umutsuzluklarımızı, düşlerimizi, korkularımızı, beceriksizliklerimizi, tek kelimeyle bugünümüzü etkilemeye/belirlemeye devam etmektedir. İşte böylesi bir tema üzerinden kongre düzenlememizin temel amacı tam da burada yatmaktadır: Darbe sonrası Türkiye’deki değişim pratiklerini olabildiğince bütünlüklü bir şekilde tartışmaya açarak Türkiye’nin bugününü anlamaya katkı sağlamak… Öte yandan bu kongrenin, bizim için kritik önemde olan şu sorulara cevaplar üretilmesinde uygun bir zemin teşkil edebileceğini umuyoruz:
- Türkiye’de devlet ve iktidar ağları nasıl ve ne yönde değişmektedir? Yerel iktidar ağları ile küresel iktidar ağları arasında ne gibi uyum ve çelişkiler bulunmaktadır?
- Nasıl oluyor da, dünya düzeyindeki liberal uygulamaların Türkiye’deki tezahürü olan ve hemen her alanda (beslenme, barınma, sağlık, eğitim, örgütlenme, vb.) “büyük çoğunluk”un aleyhine işleyen mevcut süreç yeterince güçlü bir dirençle karşılaşmıyor?
- Söz konusu sürecin bu şekilde işlemesinde belirleyici olan zor ve ikna araçları nelerdir ve bu araçlar nasıl bir bileşim ve tarihsel akış içinde, ne şekilde uygulanmışlardır/uygulanmaktadırlar?
- Bu süreç nasıl değiştirilebilir?
“80’den Sonra” Türkiye’de yaşanan toplumsal değişim/dönüşüm süreçleri kuşkusuz farklı bilimsel perspektif ve yöntemlere binaen tartışılabilir. Ancak biz bu tartışmayı, her şeyden önce çeşitli sınıflar ve bürokratik elit(ler) arasında süren hegemonya mücadelesi ve bu mücadelenin toplumsal hayatın farklı alanlarındaki görüngüleri bağlamında yürütmek niyetindeyiz. Bu çerçevede Türkiye’deki sınıflar arasında 1970’li yıllar boyunca oluşan güç dengesinin bizatihi askeri darbe ile değiştirilmesinin “80’den Sonra” Türkiye’yi anlamak açısından kritik bir belirleyen olduğunu vurgulamak istiyoruz.
Diğer yandan, tartışmanın, Türkiye’nin kapalı bir inceleme nesnesi olarak ele alınmasına yol açacak bir biçimde değil, tüm özgünlükleriyle birlikte, dünya kapitalizmi içinde tahliline zemin hazırlayacak bir bağlamda yürütülmesinin anlamlı olacağını düşünüyoruz. Dolayısıyla, anti-kapitalist ve anti-emperyalist hareketlerin görece hız kestiği, SSCB ve Doğu Bloku’nun çözüldüğü, kapitalizmin yeniden yapılandığı, kısaca sınıflar arasındaki güç dengelerinin değiştiği bir dünyada Türkiye’yi tartışmak niyetindeyiz. Kapitalizmin genel değişim süreçlerinin, askeri darbenin gerçekleştirilmesi ve yapısal uyum programlarının uygulanmasından başlayarak, Türkiye’yi nasıl ve ne şekilde etkilediğini ortaya çıkaracak bir çabanın yaşanan değişimin anlaşılması açısından belirleyici olduğuna inanıyoruz.
Özetle, farklı toplumsal güç/iktidar odaklarının zaman içinde değişen belirleyicilikleri ve bu belirleyiciliklerin toplumsal hayatın farklı alanlarına yansımalarının, yer yer çeşitli bilimsel disiplinlerin merceğinden, yer yer de bütünsel bir şekilde ve tarihsel sürekliliği içinde tartışılmaya çalışılmasının Türkiye’nin bugününü anlamak açısından kritik önemde olduğunu düşünüyoruz.
Kapsam
“80’den Sonra” Türkiye’de gerçekleşen değişim/dönüşüm süreçlerinin, yukarıda sorduğumuz sorular eşliğinde, şu temel başlıklar çerçevesinde ele alınması amaçlanmaktadır:
- Yeni Emperyalizm ve Türkiye’de İktisat Politikaları
- Küresel Kriz ve Türkiye
- Türkiye’de Devlet ve İktidar Ağlarının Dönüşümü
- Emperyalizm, Uluslarüstü Kuruluşlar, Küresel Entegrasyonlar
- İktidar ve Hukuk Sistemindeki Dönüşüm
- İdeoloji ve Söylemdeki Dönüşümler
- Yeni “Refah” Rejimleri: İşsizlik, Sefalet, Sosyal Güvenlik
- Eğitim, Sağlık ve Barınma
- Toplumsal Kimliklerdeki Dönüşüm: Cinsiyet Ayrımcılığı, Etnisite
- Kültür, Gündelik Hayat
- Sanat, Edebiyat, Estetik
- Medya
- Doğanın Metalaşması: Ekolojik Dönüşüm
- Türkiye Tarımında Dönüşüm
- Milliyetçilik, Muhafazakârlık, Siyasal İslam
- Sol Muhalefet, Siyasî Katılım, Sistem Karşıtı Hareketler
Karaburun Bilim Kongresi’nde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da, seçilmiş bildirilerden oluşan oturumlara, davetli konuşmacıların yer aldığı panellere, kolektif tartışmanın yürütüldüğü forumlara ve çalışma gruplarının hazırlayacağı çeşitli faaliyetlere (atölye çalışmaları, forumlar, film gösterimleri, sergiler, vb.) yer verilecektir.
Kuşkusuz bir kongrede tarihsel-toplumsal bir sistemin belirli bir dönemini bütün boyutlarıyla ele almak olanak dışıdır. Ancak tüm sınırlılıklarına rağmen (uzmanlaşmanın günümüzde ulaştığı düzey de göz önüne alındığında) bütüne bakmaya meyletmenin anlamak ve değiştirmek derdinde olanlar için ön açıcı olabileceği umudunu taşıyoruz.