Kapitalizm ve Ataerki Kıskacında Kadın Emeği

Bir taraftan Kapitalizm kendi devamını sağlamak için kadının ataerkil toplumsal ilişkilerden kaynaklanan yeniden üretim sürecindeki rolünün devamını sağlayarak emek gücünün yeniden üretilmesini kendi kuralları içinde ucuza mal etmekte diğer taraftan ataerkil mekanizmalar ücretli emek piyasasında da işlemeye devam ederek sermayeye “ucuz” ve “itaatkâr” bir emek havuzu olarak kadınları sunmaktadır. Günümüz kapitalist toplumunda kadınlar “kadın işleri”nde esnek ve güvencesiz şekilde istihdam edilirken ev içindeki işlerden, çocuk, hasta ve yaşlı bakımından da sorumlu tutulmaktadır. Dolayısıyla ataerkil toplumsal yapıya dayalı işbölümü kapitalizmle birlikte değişime uğrayarak daha yoğun olarak işletilmektedir. Kapitalizm patriyarka ortaklığı ücretli emek piyasasının, kadınların düşük ücretli, düşük nitelikli, güvencesiz işlerde çalışmasını getiren bir şekilde düzenlenmesini ve ücretli emek piyasasında yer alsa bile ev işleri ve çocuk bakımının kadınlar tarafından yapılmasını sağlamakta ve bu iki alan birbirini beslemektedir.

Bu çerçevede “Kapitalizm ve Ataerki Kıskacında Kadın Emeği” dersinde Heidi Hartmann ve Gülnur Savran’ın makalelerinden yola çıkarak kapitalizm ve ataerki ilişkisi ve kadın emeği ile ilgili farklı feminist akımlar tartışılacak ve günümüzde Kapitalizm ve Ataerki Kıskacında ücretli ve ücretsiz kadın emeği incelenecektir.

 

Makaleler

Hartmann H. (2008), “Marksizm’le Feminizm’in Mutsuz Evliliği”, G. Savran, N. Tura (der.) Kadının Görünmeyen Emeği içinde.

Acar Savran G. (2004), “Kadınların Emeğini Görünür Kılmak: Marx’dan Delphy’ye Bir Ufuk Taraması” G. Acar Savran, Beden Emek Tarih: Diyalektik Bir Feminizm içinde.

 

Diğer Okuma Önerileri

Acar Savran G. (2004), Beden Emek Tarih: Diyalektik Bir Feminizm, Kanat Yayınları.

Acar Savran G. ve Tura Demiryontan N. (der.)  (2008), Kadının Görünmeyen Emeği, Yordam Yayınevi.

Dedeoğlu S. Ve Yaman Öztürk M. (der.) (2010), Kapitalizm Ataerkillik ve Kadın Emeği, SAV Yayınları.

Dönmez Atbaşı, F. ve Kurtulmuş, M.M. (2012), “Kapitalizm, Ataerki ve Kadın Emeği”,  Toplum ve Hekim, Temmuz-Ağustos 2012, cilt, 27, sayı 4.

Engels, F. (1987), Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni, Ankara: Sol Yayınları.

Gimenez, M. E. (2005), “Capitalism and the Oppression of Women: Marx Revisited”, Science & Society, Vol. 69, No. 1, 11-32.

Mies M. (2011), Ataerki ve Birikim Uluslararası İşbölümünde Kadınlar, Ankara: Dipnot yayınları.

Toksöz G. (2012), Kalkınmada Kadın Emeği, Varlık Yayınları.

Vogel L. (2003), Marksist Teoride Kadın, Pencere Yayınları.

Yaman Öztük, M. (2012) “Ataerki: Bir Kavramın Yeniden İnşası “Eski” Ataerki’nden Ataerkil Kapitalizme”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 38, Bahar 2012, s.75-115.